De Buitenlandredactie (DBR) is al sinds 2012 hét kennisplatform voor en over buitenlandjournalistiek en het correspondentschap. De afgelopen maanden hebben we hard gewerkt om onze (oude) nieuwsbrief en de site nieuw leven in te blazen en onze volgers te informeren met nieuws en verhalen uit het buitenland.
We zijn nu klaar voor de volgende stap. Met een duidelijke boodschap willen we nog gerichter aandacht besteden aan buitenlandjournalistiek op een manier die naar onze mening essentieel en belangrijk is. In deze nieuwsbrief publiceren wij daarom onze visie en missie, vanuit waar wij in de toekomst zullen werken.
Allereerst, onze missie in het kort:
“DBR werkt toe naar een moderne buitenlandjournalistiek, met een sterkere positie voor freelancers in het buitenland.
Lees onderaan onze uitgebreide missie en visie.
En, we verhuizen!
Met de publicatie van deze nieuwsbrief en onze missie gaat De Buitenlandredactie nieuwsbrief ook per direct over naar het platform Substack. Vanaf 21 oktober komen wij tweewekelijks met originele en inspirerende content in de vorm van opiniestukken, interviews met correspondenten en vaste rubrieken, die:
Journalisten met ambities voor het correspondentschap verder op weg helpen, of het nu de eerste stappen zijn of de laatste stap naar een nieuwe standplaats;
Inzicht geven in de geschiedenis, de laatste ontwikkelingen en actuele discussies in het vakgebied;
De institutionele vooroordelen en barrières van het nieuws en buitenlandverslaggeving blootleggen en bestrijden;
Een buitenlandjournalistiek laten zien die niet langs de lijnen van ons koloniale en Koude Oorlog-verleden geframed hoeft te worden.
Omdat wij er bij DBR naar streven om nieuwsbrieven met originele content en van hoge kwaliteit te maken, maar ook omdat wij in de nabije toekomst verder willen investeren in uitbreiding van ons platform, hebben wij gekozen voor een betaalde nieuwsbrief. Een lidmaatschap kost 5 euro per maand of 36 euro per jaar.
Waarom we gekozen hebben voor een betaalde nieuwsbrief?
Goede journalistiek is niet gratis. Een kosteloos advies dat we graag meteen aan startende correspondenten en journalisten meegeven. Al te vaak worden zij gevraagd te werken voor ‘exposure’ of een veel te laag tarief.
Uiteraard is het een lastige tijd voor iedereen. We begrijpen dat je zuinig op je geld moet zijn. We zijn dan ook dankbaar voor ieder betalend lid en zullen ons best doen om onze beloftes na te komen.
Wat doen we met dat maandelijkse bedrag waarvan jij een goede kop koffie, een sixpack of een broodje kan kopen? Van die vijf euro gaat 10 procent naar Substack en veertig procent naar de arbeidskosten voor de nieuwsbrief. De rest gaat naar het investeren in gastbijdrages (in de nieuwsbrief of op onze site), ontwikkelen van exclusieve multimediale content voor leden over buitenlandjournalistiek (podcasts etc) en het uitbouwen van onze online platforms.
Op 21 oktober verschijnt onze eerste echte nieuwsbrief hier op Substack. We hopen jou dan weer terug te zien.
Onze visie
De Buitenlandredactie (DBR) bekijkt de buitenlandjournalistiek zoals deze nu is met een kritische blik, maar wil tegelijkertijd vooruitkijken. Globalisatie, technologische ontwikkelingen en de opkomst van sociale media hebben het medialandschap de afgelopen decennia drastisch veranderd. Aan de oppervlakte is de (buitenland)journalistiek mee veranderd – met de overgang van dagbladen op tabloidformaat, de omarming van digitale kanalen, digital first-denken en gebruik maken van nieuwe vertelvormen als podcasts.
Maar in de kern is er volgens DBR te weinig veranderd. De kijk op de wereld door Nederlandse (en Vlaamse) media is in diezelfde tijd namelijk nauwelijks veranderd. Dat valt onder andere af te leiden uit de verdeling van de correspondenten over de wereld. Nog steeds ziet DBR een oververtegenwoordiging van correspondenten in bijvoorbeeld de Verenigde Staten en Groot-Brittannië, en een ondervertegenwoordiging in landen in Zuid-Amerika, Azië en Afrika.
De buitenlandjournalistiek framet de wereld structureel nog steeds langs de lijnen van ons koloniale en Koude Oorlog-verleden. Onze ogen en denkbeelden zijn nog te veel op ‘het Westen’ gericht. We navelstaren naar Den Haag, terwijl de beslissingen in Brussel genomen worden. Alles ten oosten van Duitsland en Oostenrijk is nog steeds onbekend terrein in ‘Oost-Europa’, of het ‘oostblok’. Afrika – groter dan China, India en bijna heel Europa en de VS samen - wordt te vaak als één land gezien. En we weten en begrijpen te weinig wat er buiten China in andere Aziatische landen gebeurt. Dat komt doordat van vele correspondenten wordt verwacht dat zij expertise hebben over meerdere landen of regio’s; een bijna onmogelijke verantwoordelijkheid.
Daar komt bovenop dat het correspondentschap één van de meest prestigieuze functies binnen mediaorganisaties is. Het is opmerkelijk te noemen dat het merendeel van de (vaste) correspondenten van de Nederlandse (en Vlaamse) media, man en wit is. Een verdeling die niet representatief is voor Nederland of de standplaats. Hierdoor ontbreken belangrijke inzichten, invalshoeken en vragen die ons wereldbeeld beter kunnen informeren.
Diversiteit neemt langzaam toe mede door een groeiend bewustzijn van institutioneel racisme. Initiatieven zoals die voor de oprichting van een Meldpunt Racisme & Discriminatie helpen daarbij. Toch is deze toename aan diversiteit nog niet te zien in de hogere of meer prestigieuze functies van mediaorganisaties. Het ontbreekt dus ook nog aan de inclusie en omarming van die diversiteit.
Als laatste maakt DBR zich sterk voor de positie van de freelancejournalist in het buitenland. Die vaak zonder institutioneel vangnet van een opdrachtgever werkt. Het correspondentschap wordt door bezuinigingen en teruglopende advertentie-inkomsten sinds de eeuwwisseling (en in stroomversnelling gebracht door de recessie van 2008) gekenmerkt door inkomensonzekerheid, magere secundaire arbeidsvoorwaarden (als die er al zijn), nauwelijks reis-en onkostenvergoeding en het ontbreken van veiligheidsprotocollen bij gevaarlijk werk. Freelance correspondenten blinken uit in ondernemerschap, creativiteit en flexibiliteit. Maar deze bovengenoemde negatieve aspecten vormen structurele obstakels voor het uitoefenen van dit beroep, dat hierdoor alleen aantrekkelijk blijft voor bevoorrechte individuen in de samenleving.
Onze missie
Hoe wil DBR helpen de buitenlandjournalistiek te verbeteren en de positie van freelancers te verbeteren?
1. Onderzoek
Met ons onderzoek naar het correspondentschap leggen we de ontwikkelingen, de obstakels en de kansen in het vakgebied bloot. In onze nieuwsbrieven vragen wij aandacht voor een breed scala aan wereldnieuws uit verschillende nationale en internationale media. Met onze boeken en whitepapers verhelderen we de problemen van en uitdagingen in de buitenlandjournalistiek, maar bieden we ook oplossingen.
2. Opleiden van een nieuwe generatie
Om onze visie van een ‘nieuwe’ buitenlandjournalistiek te verwezenlijken doen we meer dan onderzoek. Door middel van cursussen, workshops en educatief materiaal voor hogescholen en universiteiten hopen wij jonge journalisten op te leiden die durven op een andere, vernieuwende manier naar de wereld te kijken en daar verslag van te doen. Ons doel is om te werken met mensen ‘uit het veld’ en ‘in het veld’.
3. Redacties adviseren
Niet alleen moet er een nieuwe generatie opstaan, ook nu moet er in het huidige medialandschap met een kritisch zelfbeeld naar de wereld gekeken worden. DBR kan en wil daarbij een begeleidende rol spelen – door redacties te adviseren en trainingen aan te bieden - met als doel om een betere buitenlandjournalistiek te bedrijven. Waarvan de blik op de wereld aansluit op hoe de wereld er echt uitziet.”
Wij staan uiteraard open voor alle suggesties en opmerkingen van onze lezers en volgers. Mail ons op: redactie@debuitenlandredactie.nl.
We hopen jullie terug te zien over twee weken,
Hans Klis en Laura Postma
Voor wie ons nog niet kent
Hans Klis (1984) is onderzoeksjournalist, podcastmaker en schrijver. In 2011 richtte hij DeBuitenlandredactie op, gaf trainingen aan aanstaande correspondenten en was co-auteur van het onderzoeksrapport ‘Buitenlandjournalistiek in de Nederlandse Media’.
Hans was correspondent in Amerika (2014-2018) en werkte oa voor NRC, VPRO, BNNVARA, Omroep WNL, De Correspondent en Deutsche Welle. Over zijn tijd in de VS schreef hij het boek ‘Generatie Columbine’ (Uitgeverij Podium, 2019), over de politieke – en maatschappelijke impact van school shootings op Amerika.
Laura Postma (1984) is half Slowaaks, freelance journalist, schrijver en universitair docent. Sinds 2013 werkt zij als freelance correspondent in Tsjechië en Slowakije met als standplaats Praag. Ze werkt onder andere voor het NOS Journaal, Radio 1 (VPRO Bureau Buitenland, NOS Met het Oog op Morgen), Elsevier en in het verleden ook voor Deutsche Welle, Knack Magazine, nrc.next en Vrij Nederland.
Laura geeft in Praag aan de Karelsuniversiteit les aan het Center for International Education and Exchange (CIEE) waar zij twee mediavakken geeft aan Amerikaanse studenten.