De 'O' van 'Openstaan voor nieuwe dingen'
Als reisjournalistiek een ding is, schrijft Dirk Wijnand de Jong, dan is het uit je comfortzone stappen.
Tijdens het uitoefenen van mijn beroep werd ik de afgelopen vijftien jaar (vrijwillig) het slachtoffer van een reeks ongemakkelijke gebeurtenissen.
Een duik in de Amazonerivier zorgde voor een parasiet waardoor ik (onvrijwillig) tien kilo afviel, in Japan sloeg de angst toe toen de duikinstructeur mij tijdens mijn eerste les ooit op de bodem van de Indische Oceaan achterliet, sprong ik in Zwitserland met een elastisch koord om mijn voeten uit een gondola, werd het me te heet onder de voeten bij een hete-kolen-ceremonie op Mauritius en moest ik bij een nomadenfamilie in het Tiansjangebergte in Kirgiziƫ toekijken hoe het avondeten nog geslacht moest worden.
Maar ja, iemand moet het doen. Het is de taak van de reisverslaggever om de lezer aan de hand mee de wondere wereld in te nemen. Door als een moderne ontdekkingsreiziger onbekende gebieden en culturen te verkennen, op te trekken met de mensen die er leven en bekend te raken met hun gewoonten en gebruiken, ook als die op het eerste gezicht een beetje vreemd zijn.
De lokale keuken kan uitdagend zijn, de tradities confronterend, de elementen onverbiddelijk of de manier waarop mensen in het leven staan en met elkaar omgaan, indruisen tegen je principes. Geen Ć©Ć©n dag in het leven van de reisjournalist is hetzelfde, behalve dan dat je geregeld buiten je eigen referentiekaders opereert. Ik durf zelfs te beweren dat de reisjournalistiek een van de weinige beroepen op aarde is waarbij je zo vaak uit je comfortzone treedt.
Het machtigste middel dat de reisjournalist in zulke situaties tot zijn beschikking heeft, is nieuwsgierigheid. Nieuwsgierigheid is als een magisch smeermiddeltje waarmee de mensen die hij tijdens zijn reizen ontmoet hun geheimen prijsgeven, deuren op een kiertje komen te staan die voorheen gesloten waren en je eigen kennis van de wereld kwadratisch toeneemt. Door je nieuwsgierigheid als kompas te gebruiken gaat er, nu volgen er twee clichƩs, een wereld voor je open en verbreed je je horizon.
Nog helemaal niet zo makkelijk trouwens, altijd maar nieuwsgierig zijn. Het zit in de natuur van de mens om voorzichtig te zijn en door te lopen in plaats van ergens op af te stappen, op je hoede te zijn voor onaangename verrassingen, zeker als je op een plek bent waar je nooit eerder bent geweest. Misschien speelt schaamte een rol, onzekerheid of onbegrip. Zelf was ik als puber nog te schijterig om ook maar een telefoontje te plegen, het liefst deed ik dat als er verder niemand in de kamer was. Praten met wildvreemden? Ik voelde me prettiger in mijn eigen kleine comfortzone.
Inmiddels is dat er wel uitgesleten. Reizen heeft me geleerd open te staan voor het onbekende en me te laten leiden door verwondering. He is een soort buitenschoolse maatschappijleer waarin je kunt uitblinken als je vaker je huiswerk doet. Door mijzelf te blijven dwingen nooit voor de makkelijkste weg te kiezen, maar altijd die extra mijl te lopen, vragen te stellen, interesse te tonen, kom ik niet met alleen mooiere herinneringen thuis, maar ook met betere reisverhalen.
Dirk Wijnand de Jong is reisjournalist voor onder andere National Geographic en de co-auteur van oa reisboek Expeditie Achtertuin. Volg Dirk op Instagram.
