De oorlog in Oekraïne wordt steeds lelijker
Wordt het conflict in Oekraïne even dodelijk als Syrïe? Laura Postma beschrijft de vluchtelingenstroom in Slowakije, een onzichtbaar land in de crisis.
Hallo allemaal
Opeens was het oorlog in Oekraïne. Werden correspondenten als Michiel Driebergen van de ene op de andere dag oorlogsverslaggevers. In een interview met ons aan het einde van 2020 bespraken we nog dat er maar beperkt aandacht was voor “obscure landen in de ‘achtertuin’ van Europa en Rusland”, anderhalf jaar later reist Driebergen mee met Oekraïense burgers die op de vlucht zijn voor Russische mortiergranaten, raketten en tanks.
Bij Op1 vertelde Driebergen afgelopen week dat het goed was om even terug te zijn in Nederland. Want oorlogsverslaggever zijn gaat je niet in je koude kleren zitten.
”Dat is ook de reden dat ik hier ben, om even afstand te nemen. Ik ken de stad Charkov heel goed, daar ben ik ongelofelijk veel geweest. De oorlog in Donbas die al acht jaar bezig is, die niet goed op ons netvlies stond, is nu een grote oorlog geworden. Het was iets waar ik altijd voor vreesde. Ik geloofde niet dat die invasie ging gebeuren.”
Zeker niet omdat de oorlog in Oekraïne langzamerhand begint te lijken op die in Syrië. Een conflict waarin Russische, naast Syrische, troepen geen onderscheid meer maakten tussen militaire en burgerdoelen. Ook daar regende het bommen en granaten in woonwijken. Op scholen en ziekenhuizen.
Het conflict in Syrië was een belangrijk keerpunt in de buitenlandjournalistiek. Want hier werd duidelijk hoe gevaarlijk het werk in oorlogsgebied geworden was. Dat vaak onderbetaalde - en onverzekerde - freelancers de prijs daarvoor betaalden, terwijl grote mediaorganisaties veelal hun eigen werknemers thuis of in de regio hielden vanwege het grote gevaar.
Het is de vraag of we de geleerde lessen uit Syrië terug gaan zien in Oekraïne. De oorlog begint namelijk een stuk lelijker te worden. Dat lieten de schokkende foto’s van The New York Times-fotograaf Lynsey Addario zien. Zij was erbij toen een gezin met twee kinderen stierf bij een mortieraanval tijdens een evacuatie in de Kyivse voorstad Irpin.
Journalisten zijn net als in Syrië weer een doelwit. Deze hachelijke beelden van Sky News laten dat zien. De verslaggevers lopen op weg naar Bucha, een stad bij Kyiv, in de val van - vermoedelijk - Russische troepen. Ze komen met de schrik, wat kleine verwondingen en met alleen maar het verlies van hun materieel weg.
Oorlogscorrespondenten hebben de luxe dat ze kunnen invliegen en even later weer kunnen vertrekken. Burgers in Oekraïne hebben dat niet, zij zien momenteel hun huizen, buurten en steden verwoest worden, en moeten op de vlucht slaan.
Naar Polen, Hongarije, Moldavië, maar ook Slowakije. In dat laatste land was onze Laura Postma afgelopen week toevallig. Zij schreef een kort ooggetuigenverslag van ‘een buurland’ waar je in dit conflict nog maar weinig over hoort.
De oorlog in Oekraïne zorgt er bij De Buitenlandredactie voor dat we deze week een wat uitgeklede, maar niet minder informatieve nieuwsbrief hebben. Met podcast Wereldmachten maken we naast de gebruikelijke wekelijkse aflevering momenteel drie extra nieuwsupdates per week over de geopolitieke stand van zaken rond het conflict. Het is daardoor wat drukker dan normaal.
Daarom ook een oproep aan onze lezers. Wij zijn op zoek naar auteurs en correspondenten voor betaalde gastbijdrages. Mail ons op redactie@debuitenlandredactie.nl
Tot over twee weken weer,
Hans & Laura
PS: als je onze nieuwsbrief Standplaats Verweggistan leuk vindt, deel hem dan met je vrienden! En word abonnee, dan kunnen we meer content maken door de beste correspondenten.
1. De 'vergeten' buurlanden van Oekraïne
Na een bezoek in Slowakije besefte Laura Postma zich dat er in de media geen aandacht is voor álle buurlanden van Oekraïne. Voor Standplaats Verweggistan maakte zij een kort, persoonlijk verslag van haar ervaringen in Slowakije.
Ondanks dat ik begrijp dat veruit de meeste vluchtelingen naar Polen gaan en daar dus ook de meeste aandacht naartoe gaat, mogen we andere landen niet over het hoofd zien. Daar gebeuren ook dingen die van belang zijn. Slowakije heeft óók een grens met Oekraïne. Toen ik in Bratislava was, zag ik toevallig EU-voorzitter Ursula von der Leyen het presidentiële paleis verlaten.
Lees het artikel hieronder:
2. Op welke vrienden kan Poetin nog rekenen?
Sinds de inval in Oekraïne raakt Rusland steeds meer geïsoleerd. Staat president Vladimir Poetin er sinds 24 februari alleen voor? Of zijn er nog landen die hem blijven steunen?
Met Wereldmachten doken we deze week in de vraag welke landen er ondanks de oorlog in Oekraïne nog altijd aan de kant van Rusland staan. Dit deden we samen met Annette Freyberg-Inan, hoogleraar internationale betrekkingen aan de UvA.
3. Lynsey Addario over haar werk
De oorlog in Oekraïne is niet het eerste conflict dat de bovengenoemde Lynsey Addario vastlegde. Bij National Geographic vertelde de fotografe in 2014 over haar werk in onder andere Libië en Sierra Leone. Hoe ze doodsbedreigingen en ontvoeringen trotseert om een intiem beeld te schetsen van hoe burgers, en dan in het bijzonder vrouwen, (over)leven in oorlogstijd.
4. Extra! Extra! Deze verhalen mag je niet missen
Sky News team's harrowing account of their violent ambush in Ukraine this week (Sky News)
Deze journalisten van Sky News geven je een uniek inkijkje in de realiteit van oorlogsverslaggeving. Zij legden vast hoe ze in de buurt van Kyiv in een Russische nederlaag terechtkomen.
Marie Colvin: 'Our mission is to report these horrors of war with accuracy and without prejudice' (The Guardian)
Het is alweer tien jaar geleden dat de legendarische oorlogsverslaggever Marie Colvin omkwam in Homs. Haar toespraak in de St Bride kerk in Londen in 2010 is echter actueler dan ooit. Waarom moeten journalisten oorlog verslaan, vraagt Colvin. Om getuigenis af te leggen van de verschrikkingen. Zodat de daders niet zomaar hun verantwoordelijkheid kunnen ontlopen - in de ogen van het rechtssysteem en de geschiedenis.
Many of you here must have asked yourselves, or be asking yourselves now, is it worth the cost in lives, heartbreak, loss? Can we really make a difference? […]
We go to remote war zones to report what is happening. The public have a right to know what our government, and our armed forces, are doing in our name. Our mission is to speak the truth to power. We send home that first rough draft of history. We can and do make a difference in exposing the horrors of war and especially the atrocities that befall civilians.
Nog meer:
Zo krijgen Russen de oorlog te zien (Nieuwsuur)
The echoes and intersections of the pandemic and war stories (CJR)
Reporters Are Coming Under Attack in Ukraine as War Worsens (Vanity Fair)
Ukraine war: Is impartiality always key to quality journalism? (Al Jazeera)
Media bias, and refugees ‘like us’ (LA Times)
De volgende Standplaats Verweggistan verschijnt op 24 maart.
De Standplaats Verweggistan nieuwsbrief is een uitgave van De Buitenlandredactie en wordt geschreven door Hans Klis (HK) en Laura Postma (LP).
Volg ons op Twitter.
Vragen of commentaar? Reageer op deze post of mail ons op: redactie@debuitenlandredactie.nl
