Geschiedenis is een belangrijke tool in de gereedschapskist van de correspondent
De geschiedenis herhaalt zich niet, maar rijmt wel. Het verleden is een belangrijk gereedschap in de toolbox van correspondenten.
Een van de kandidaten in de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2024 wordt als seniel afgeschilderd. Mentaal zo fragiel dat hij continu over zijn woorden struikelt en soms niet doorheeft waar hij zich bevindt. Een andere wordt schijnbaar compleet gedomineerd door zijn passies, die weer zijn spraak en geheugen aantasten. De derde prominente kandidaat heeft een dode worm in zijn hersenen.
Ik hoorde onlangs een Amerikaanse journalist om zichzelf lachen omdat hij dacht dat de Amerikaanse verkiezingen, na die van 2008 (met de bittere strijd tussen Democratische kandidaten Hillary Clinton en Barack Obama en de Grote Recessie) niet gekker konden worden. En toen kwamen de verkiezingen van 2016, 2020 en 2024…
Wie leeft in het heden, en er bestaat niets zoals een verkiezing om je te verankeren in het hier en nu, vergeet nog weleens het verleden. Daarom is kennis over de geschiedenis zo belangrijk voor iedere journalist.
Een als seniel afgeschilderde president(skandidaat)? Al sinds de allereerste president, George Washington, worden kanshebbers voor of bewoners van het Witte Huis weggezet als oud, seniel, gestoord, dement en marionetten van medewerkers die wel bij de pinken zijn. Ik noem even snel een John Adams (1796), George Clinton (1808), Andrew Johnson (1824) William Henry Harrison (1840), Barry Goldwater (1964), etc.
In mijn onderzoek voor mijn boek ‘Help, de president is gek geworden’ kwam ik zelfs onderstaande parel tegen. Voordat Ronald Reagan in 1980 tot president verkozen werd, vroegen journalisten zich al af of hij ‘seniel’ of ‘mentaal achteruitging’. En wat hij zou doen als dat gebeurde. Het had in 2024 geschreven kunnen zijn. (Na zijn presidentschap werd overigens duidelijk dat Reagan Alzheimer had).
Geschiedenis is een van de belangrijkste tools in de gereedschapskist van de correspondent. Om de gebeurtenissen in het buitenland te verslaan en in een begrijpelijke context te plaatsen is kennis nodig van de cultuur, het dagelijkse leven en weten welke eigenaardigheden inwoners van jouw standplaats Verweggistan, tot een ‘Verweggistaan’ maakt. Daar hoort het verleden ook bij.
Het verleden is een onuitputbare bron van invalshoeken voor de correspondent. Voor mooie reportages die je kunt hangen aan bijvoorbeeld jubilea of sterfdagen van belangrijke culturele en politieke figuren (of hun 100ste of 150ste verjaardag).
Daarnaast biedt geschiedenis belangrijke context voor het heden. Historicus John Lewis Gaddis zei eens, en ik parafraseer uit tweede hand:
Kijken naar het verleden, is als het kijken in de achteruitspiegel. Als je alleen maar achterom kijkt, beland je in een greppel, maar weten wat er achter je ligt, helpt je begrijpen waar je vandaan komt en wie er nog meer op de weg rijdt.
Kennis van het verleden biedt bijvoorbeeld met de verkiezingen tussen Joe Biden en Donald Trump (en Robert F. Kennedy Jr.) de mogelijkheid om nieuwsverhalen uit te diepen. De mislukte moordaanslag op Trump in juli 2024 heeft sterke overeenkomsten met die op Ronald Reagan (1981) of Theodore Roosevelt (1912). Niet alleen omdat deze ook de aanval overleefden, maar ook omdat beide er electoraal garen mee spinden.
Reagan bleef grappen maken terwijl hij in levensgevaar was. Roosevelt hield met een bloedende borstwond een uurlange vurige toespraak. Trump stak zijn vuist omhoog en zei: ‘Vecht, vecht, vecht’. Wat bleek: Amerikanen houden van iemand die daadkrachtig opveert na een tragedie.
Roosevelt en Reagan informeren de Amerika-correspondent hoe de verkiezingsstrijd in 2024 verder kan verlopen. Maar zoals dit citaat dat ten onrechte aan Mark Twain wordt toegeschreven: ‘History doesn't repeat itself, but it often rhymes’. De geschiedenis herhaalt zichzelf niet, maar gebeurtenissen in het heden kunnen verdacht veel lijken op die in het verleden.
Moordaanslagen, ‘seniele’, ‘narcistische’ en ‘impulsieve’ presidentskandidaten zijn niets nieuw in standplaats USA. Geen herhaling van de geschiedenis, maar het rijmt wel. De kandidaat met een breinworm die is… wel nieuw.
Hans Klis is voormalig Amerika-correspondent, podcaster en auteur van Help, de president is gek geworden (2024) en Generatie Columbine (2019).
