Hoe kom je als correspondent het VN-hoofdkwartier binnen?
Als correspondent moet jezelf accrediteren om binnen te komen bij belangrijke bijeenkomsten bij het Vaticaan of het Amerikaanse Congres. In deze aflevering: hoe kom je bij de VN binnen?
Het correspondentschap vereist een brede dossierkennis van een journalist. Niet alleen moet je op de hoogte zijn van alles dat in jouw standplaats of regio plaatsvindt, maar je moet ook bij zijn met de laatste Nederlandse binnenlandse ontwikkelingen die ‘jouw’ buitenland kunnen beïnvloeden (daarnaast ook handig voor die vervloekte Nederlandse link). En vergeet ook niet de geopolitieke verhoudingen tussen jouw standplaats en de rest van de wereld.
Een van de standplaatsen waar je als correspondent keihard wordt afgerekend op je dossierkennis is de Verenigde Staten. Niet alleen vanwege de grote beslissingen in Washington, maar ook omdat daar het hoofdkwartier van de Verenigde Naties zetelt in New York. Hier komen regelmatig regeringsleiders, topdiplomaten en beroemdheden langs en wordt op het allerhoogste niveau onderhandeld over oorlogen, conflicten en humanitaire hulp.
Wie zoals voormalig VS-correspondent Hans Klis verslag wil doen van de ontwikkelingen bij de Algemene Vergadering of sessies van de VN-Veiligheidsraad, moet daar een speciale perspas voor krijgen.
Wij vroegen aan Hans Klis hoe dat in zijn werk gaat, en hoe het was om rond te lopen in het VN-hoofdkwartier in New York.
Is het makkelijk om een accreditatie bij de VN te krijgen?
Makkelijker dan je denkt. Toen ik in de zomer van 2014 aan de slag ging als correspondent in New York realiseerde ik me dat er maar weinig Nederlandse journalisten zich focusten op wat er in het VN-hoofdkwartier allemaal gebeurde. Ik kwam er later pas achter waarom, maar ik zag vooral een niche die ik als freelancer kon bezetten.
Een accreditatie voor de VN vraag je aan bij de Media Accreditation & Liaison Unit. Dat doe je online. Het enige wat je nodig hebt is een brief van een opdrachtgever met een officieel briefhoofd, getekend door de uitgever, hoofdredacteur of chef. Hierin moet staan wat je wilt gaan doen bij de VN en voor hoe lang. Ook zul je met oplagecijfers, aantallen websitebezoekers of luisteraars moeten komen en links naar eerder werk. Bij de VN willen ze niet dat er mensen rondlopen die er eigenlijk niks te zoeken hebben.
In 2014 kreeg ik een brief van mijn opdrachtgever Novum Nieuws. En daarmee kreeg ik een mooie permanente blauwe pas die een jaar geldig is. Maar nadat Novum Nieuws overging in het ANP, kon ik gewoon met een brief vanuit De Buitenlandredactie mijn pas verlengen. Bloggers waren namelijk in die tijd gewoon welkom bij de VN. Al keken de ‘echte journalisten’ wel neer op deze collega’s. Maar dat kwam vooral door hun ervaringen met deze excentrieke blogger.
Waarom focusden veel van je collega’s in Amerika niet op wat er gebeurde bij de VN?
Dat had meerdere redenen. De belangrijkste is dat veel van hen voor hun opdrachtgevers natuurlijk heel Amerika moeten coveren. Ze woonden dan wel in New York maar versloegen verhalen in vijftig staten. Dan heb je het te druk om dag in dag uit in een gebouw te wachten om die ene topdiplomaat aan te schieten voor een quotje.
Een andere reden is de aanwezigheid van heel veel gespecialiseerde internationale correspondenten die binnen het gebouw een kantoortje hebben. Persbureaus als Associated Press, AFP en Reuters hebben daar journalisten zitten die alles bijhouden wat er gebeurt bij de VN. Die berichten worden weer overgenomen door andere persbureau’s als het ANP en zo belandt dat nieuws op het journaal of in de krant.
De laatste belangrijke reden is dat de VN eigenlijk een vrij tandeloze organisatie is. Het verzorgt hulp en vredesmissies, maar de allerbelangrijkste beslissingen van de Algemene Vergadering of de Veiligheidsraad zijn vaak symbolisch. Daarnaast is dat laatste orgaan hopeloos versplinterd doordat de vetomacht van de permanente leden (zoals de VS, China en Rusland) betekenisvolle besluiten en resoluties onmogelijk maakt.
Dus eigenlijk zat je er voor spek en bonen?
Nee hoor. Alleen al omdat een accreditatie je toegang geeft tot de persruimte. De huur van een krap appartementje of kantoor in New York is torenhoog. Met een accreditatie heb je gratis kantoorruimte. Iedere ochtend dat ik in de metro stapte, zag ik de stad waar ik zo graag wilde wonen. Het correspondentschap kan eenzaam zijn, en op deze manier voelde het alsof ik naar mijn werk ging. Ook genoot ik schaamteloos van het kunnen komen en gaan in het hoofdkwartier.
Dat imposante gebouw, de geschiedenis; en die blauwe pas om je nek die je toegang gaf tot de plek waar wereldleiders met elkaar praatten. Ik kan me nog goed herinneren dat de lijfwacht van de Franse president François Hollande me wegduwde omdat ik in de weg stond. Ik zag president Obama daar ook voor het eerst in levende lijven spreken, dat zijn allemaal dingen die je niet meemaakt in Nederland.
Verslag doen bij de VN levert bijna geen brekend nieuws op. Wel bij bezoeken van Nederlandse leiders en diplomaten, maar verder niet. Dan belanden ontwikkelingen in de voorlaatste alinea van een nieuwsbericht. Maar je kan er wel andere verhalen halen. Zoals hoe tolken werken tijdens de vele zenuwslopende vergaderingen, wat het spektakel van de jaarlijkse UNGA inhoudt of hoe moeilijk het is om een quotje te halen bij de Russische afvaardiging.
Moeten VS-correspondenten een accreditatie hebben voor de VN?
Ik zou het ze wel aanraden, ook al doen ze er niet zo veel mee. De grootste nieuwsmomenten zijn die rond de Algemene Vergadering in september. Meestal kan je dan als journalist een tijdelijke accreditatie aanvragen. Je spreekt daar dan de premier en de minister van Buitenlandse Zaken, die quotjes halen vrijwel altijd het nieuws.
Voor andere nieuwsmomenten door het jaar heen - bijvoorbeeld een overleg met een Nederlandse minister - smokkelden sommige diplomaten journalisten zonder accreditatie mee als ‘gast. Als je zelf een accreditatie regelt, dan ben je daar niet van afhankelijk. En kan je ook los van de Nederlandse delegatie rondkijken. Want hoe aardig de persvoorlichters ook zijn, uiteindelijk willen ze je overtuigen van hun visie en missie.
Daarnaast zag ik dat er zoveel verhalen over de VN te vertellen zijn. Dus ik wil mijn collega’s in Amerika op het hart drukken er zeker rond te kijken. Zeker nu. Rond de oorlog in Oekraïne wordt onwijs gehandjeklapt over wie in welk kamp gaat zitten - Rusland of de Amerikaans-Europese coalitie. Welke belangen spelen er, wat winnen landen zoals Mali en Madagascar ermee om tegen een resolutie te stemmen die Rusland veroordeelt?
En het grootste verhaal van allemaal is natuurlijk of de VN niet hopeloos verouderd en dysfunctioneel is.
Wil jij je accrediteren bij de VN in New York? Dan kan je dat hier doen bij de Media Accreditation & Liaison Unit.