'Is het belangrijker dat het nieuws morgen in de krant staat of dat ik geen milieuschade aanricht?'
Een gesprek met Trouw-correspondent Anne Grietje Franssen over hoe klimaatbewust je als correspondent kan werken én reizen.
Correspondenten schrijven vaak over klimaat en duurzaamheid, maar wat zijn de persoonlijke duurzaamheidafwegingen van correspondenten? Ingrid Woudwijk, zelf correspondent in Turkije, sprak voor De Buitenlandredactie met Anne Grietje Franssen, Scandinavië-correspondent voor onder andere Trouw. Voor haar is duurzaamheid leidend in haar keuze voor de verhalen die ze maakt en haar manier van reizen.
Drie dagen was Franssen onderweg naar het uiterste noorden van Noorwegen, waar ze verhalen ging maken over de inheemse bevolking: twee dagen in de trein, daarna nog een dag in de bus. Met het vliegtuig had het haar vijf uur en 20 minuten gekost. “Iedereen verklaart je voor gek, maar ik vind dat het waard.” Sinds februari 2019 heeft Franssen niet meer in het vliegtuig gezeten.
Deze duurzamere en vaak langzamere manier van reizen lijkt vaak onmogelijk voor correspondenten, maar heeft voor Franssen niet tot problemen of discussie met opdrachtgevers geleid. “Door de aard van het nieuws in Scandinavië heb ik nog nooit ergens heel lastminute heen gehoeven. En alle hoofdsteden kan ik met trein of bus binnen een paar uur bereiken.”
En als er toch breaking news is buiten de grote steden? “Als het echt onbereikbaar is, zal ik nee moeten verkopen”, vertelt Franssen over de telefoon.
De hogere reiskosten zorgen wel altijd weer voor een afweging: “Een reis van 500 euro zouden misschien niet alle opdrachtgevers betalen. Als ik het verhaal interessant of urgent genoeg vind, dan leg ik zelf bij wat niet wordt vergoed.”
Duurzaamheid is ook een rode draad in haar verhalen, al heeft haar vertrek naar Zweden in 2016 haar wel anders doen denken over Scandinavië als groen paradijs. “Voordat ik naar Zweden vertrok dacht ik ook: ‘Daar doen ze het allemaal goed, in Zweden lopen ze voor en zijn ze heel klimaatbetrokken.’” Dat veranderde toen ze er een aantal jaar woonde en veel met mensen over dit onderwerp sprak: “Dan zie je pas dat er allemaal nuances in zitten, nuances die je als correspondent pas ontdekt na ergens een paar jaar te hebben gewoond. Daarvoor moet je echt ter plaatse zijn.”
Naast het dagelijkse nieuws, focust ze zich vooral op verhalen over klimaatpolitiek of het milieu en innovatie op dat gebied. Als freelancer werkt ze ook voor onder andere Knack, NRC, de Vlaamse radio, EenVandaag. Voor Vrij Nederland schreef ze deze zomer een verhaal over haar ervaringen met een tv-programma over de duurzame toekomst van Europa, waarbij de crew vervolgens per vliegtuig arriveerde, omdat de hele reis per trein afleggen te duur zou zijn.
Ze kreeg veel negatieve reacties op dat verhaal, mensen maakten haar uit voor moraalridder en hypocriet. Toch blijf ze de groene boodschap verkondigen: “Zoek uit welke opties er zijn. We zijn er zo gewend aan geraakt dat alles snel en comfortabel moet, maar dat betekent nog niet dat het normaal of houdbaar is.”
“Dit is geen universele waarheid en per gebied verschillend”, benadrukt ze. “In sommige regio’s zijn de afstanden veel groter en is het van levensbelang dat je binnen een dag ter plekke bent.” Maar hoe langer ze erover nadacht, hoe meer ze voor haarzelf daarin een duidelijke keuze maakte: “Is het belangrijker dat het nieuws morgen in de krant staat? Of is het belangrijker dat ik geen schade aanricht? Voor mezelf leg ik dan bij het laatste het zwaartepunt. Als dat betekent dat ik niet altijd alle verhalen kan schrijven, of niet zo snel kan leveren als de krant dat het liefst zou willen, dan is dat maar de consequentie.”
Ingrid Woudwijk (Twitter) is Turkije-correspondent voor oa Trouw en het Nederlands Dagblad.