Waarom het NOS-Journaal nog maar 33 procent buitenlandnieuws heeft

School voor Journalistiek-student Roan Andrée onderzocht voor zijn afstudeerproject het dalende buitenlandlandnieuws bij het NOS journaal.

Het aandeel buitenlandnieuws bij het achtuurjournaal van de NOS daalt. Met 35 correspondenten die voor de NOS werken, waarvan negen vast in dienst, is dat op zijn minst opmerkelijk te noemen. Student Roan Andrée van de School voor Journalistiek nam de uitzendingen van het journaal uit 2011, 2016 en 2021 steekproefsgewijs onder de loep en kwam tot de conclusie dat waar de besteedde tijd aan buitenlandnieuws in de uitzendingen van 2011 ongeveer de helft bedroeg (46,2%) is dat in 2021 nog slechts een derde (33,7%).  Voor De Buitenlandredactie vat hij de belangrijkste conclusies van dit belangrijke afstudeerproject samen. 

Hoewel Villamedia in 2014 nog bericht dat er geen vuiltje aan de lucht is voor de buitenlandjournalistiek, bleek uit recent onderzoek naar het jeugdjournaal al dat de hoeveelheid buitenlandnieuws afneemt. Deze nieuwste toevoeging toont aan dat dit zich ook heeft doorgezet in het reguliere NOS avondjournaal, het best bekeken nieuwsprogramma van Nederland. De bevinding is aan de ene kant een negatief gegeven voor het functioneren van de Nederlandse democratie. Anderzijds is het een domper voor buitenlandcorrespondenten die hun platform zien krimpen. 

Coronapandemie verlegt de focus op het binnenland
“Voor ons als nieuwsrubriek geldt dat relevantie en nieuwswaarde altijd dominant zijn in onze keuze”, geeft Marcel Gelauff, hoofdredacteur van NOS Nieuws, als reactie. De NOS heeft 35 buitenlandcorrespondenten waarvan negen in vaste dienst. “Voor NOS Nieuws is buitenland belangrijk. We willen vanuit onze publieke functie binnen onze nieuwstaak laten zien en beschrijven wat er in de wereld gebeurt. De vraag is hoe de daling te verklaren is. ”

De coronapandemie is volgens Gelauff een niet te onderschatten factor. “Dat was natuurlijk hét dominante onderwerp in 2020 en 2021 en zal er zeker voor hebben gezorgd dat we meer op binnenland dan op buitenland waren gericht.” Het onderzoek toont echter aan dat de daling al eerder is ingezet. Met in 2016 een gemeten daling van het internationaal nieuws naar 39,5 procent van de zendtijd. 

De ‘winnaar’ is Noord-Amerika
Qua verdeling gaan vrijwel alle werelddelen erop achteruit. De grootste klap valt bij het nieuws uit West-Europa dat van 17,7 naar 9,5 procent daalt. De enige ‘winnaar’ is het nieuws uit Noord-Amerika dat van 5,6 naar 10,6 procent stijgt. Gelauff is kritisch na het bekijken van de concrete cijfers: “In de steekproef wordt aangegeven dat er in 2021 geen berichten uit België zijn gemeten”, merkt hij op.

Dat lijkt de hoofdredacteur sterk en hij laat het intern uitzoeken. En komt met een andere conclusie. “Over het hele jaar waren er zestig berichten. Dat geeft een ander beeld en roept de vraag op of de gebruikte steekproef wel helemaal in evenwicht is.”

Daar zou inderdaad over getwist kunnen worden, wegens de relatief kleine schaal van het onderzoek. Maar de cijfers geven hoe dan ook voldoende aanleiding om meer onderzoek te doen.