Wat Poetin doet met Oekraïne is zeker niet 'ok'

Uit de Buitenland Barometer van het Clingendael Instituut blijkt dat een aanzienlijk deel Nederlanders het ok vindt wat Rusland poogt te doen in Oekraïne. Ontluisterend, vindt Hans Klis.

Een op de vijf Nederlanders vindt dat ons land er begrip voor moet hebben dat Rusland een invloedssfeer wil behouden in landen als Oekraïne en Belarus.

Ik viel bijna van mijn stoel toen ik dit las in de meest recente Buitenland Barometer van geopolitieke denktank Clingendael. Want ook een kwart van de ondervraagden van dit terugkerende onderzoek kon zich wel vinden in de manier waarop de Russische regering, en dan vooral Vladimir Poetin, de ‘traditioneel-conservatieve waarden en nationale trots’ uitdraagt.

De huidige crisis aan de Oekraiense grens is er een die geenszins is uitgelokt door Kiev of door ‘het Westen’ waar Poetin zo afgunstig naar kijkt. Ja, er zijn spanningen tussen Oekraine en Rusland. Die hebben toch echt te maken met: 1.) de annexatie van de Krim, 2.) de nog altijd hete oorlog in de Donbas-regio waar separatisten gesteund door Moskou vechten tegen het Oekraiense leger, 3.) de frequente verlammende cyberaanvallen op Oekraiense infrastructuur.

Annexatie van Groningen en een burgeroorlog in Friesland

Wat we nu zien plaatsvinden aan de poort van Europa is een voormalige grootmacht die de voeten treedt met de soevereiniteit van staten. Om zo een invloedssfeer te creeeren die het beter uitkomt. Rusland wil met een dreigende invasie afdwingen dat hij de toekomst van zijn buurlanden mag bepalen.

Misschien vinden Nederlanders dit ok omdat dit Poetin tot een sterke besluitvaardige leider maakt.

Hoe zouden zij het vinden als de Duitse bondskanselier Olaf Scholtz Groningen zou annexeren? En daarna een burgeroorlog in Friesland zou ontketenen? Om vervolgens na acht jaar - 14000 voornamelijk burgerdoden en een vluchtelingenstroom van 2,4 miljoen mensen later - te dreigen met een voltallige invasie. En dan nog eens boven het hoofd van onze premier heen te gaan en te onderhandelen met Groot-Brittannie, Belgie en Frankrijk over de prijs die zij willen betalen voor onze vrijheid?

Ik hoop dat we dan niet een op de vijf Nederlanders zouden terugzien in een enquete die zouden zeggen: die Scholz is een toffe peer. Deze koehandel met als inzet de soevereiniteit van niet alleen Oekraine, maar ook Polen, de Baltische staten en Scandinavie doet mij persoonlijk heel erg denken aan een geopolitiek handjeklap dat zeventig jaar geleden plaatsvond in het midden van Europa.

Dit is niet ‘ok’

En de conservatieve waarden en nationale trots die Poetin uitstraalt? Trap er niet in. Het zijn politieke wapens om aan de macht te blijven. Als je wilt zien hoe de ideale maatschappij naar Poetins snit eruitziet, moet je kijken naar de uitholling van de burgermaatschappij, bijvoorbeeld door het sluiten van mensenrechtenorganisaties als Memorial, het vergiftigen en vervolgen van dissidenten als Alexei Navalny en het steeds verder verdrukken van de vrije pers.

Van die een op de vijf Nederlanders die Poetin zo ‘ok’ vinden, zullen er vast een aantal hebben gekeken naar het NOS-journaal of de Olympische Spelen. Mocht de boodschap van dit opiniestuk nog niet geland zijn: wat correspondent Sjoerd den Daas overkomt in het onderstaande filmpje, is ook vergelijkbaar met de realiteit in Poetins Rusland. Alleen overkomt dit veel vaker Russische journalisten en burgers dan Nederlanders. Maar dat betekent niet dat dit ‘ok’ is.

Evenmin dat het ok is voor een autocratische leider die even voor democratieen gaat bepalen wat voor hun de beste toekomst is.

(HK)