Minka Nijhuis pleit voor een 'grotere samenwerking met lokale journalisten'
Een speciale editie van Standplaats Verweggistan met een gastbijdrage ven oorlogscorrespondent Minka Nijhuis.
Hallo allemaal,
welkom bij de eerste Standplaats Verweggistan na de zomerstop. Het is ook meteen een hele speciale. We bijten het spits af met een opiniestuk van oorlogscorrespondent Minka Nijhuis over het nut van samenwerken met lokale journalisten. Iets waar zij als een van Nederlands beste en meest ervaren correspondenten, ruime ervaring mee heeft.
'Het is de hoogste tijd is voor een grotere samenwerking met lokale journalisten', schrijft Nijhuis in haar stuk onder deze inleiding. Haar woorden hebben, na de val van Kabul en de chaotische (onvolledige) evacuatie van onder andere tolken en fixers uit Afghanistan, een diepere betekenis gekregen.
Want die samenwerking komt ook met een verantwoordelijkheid. Die van gelijkwaardige behandeling en betaling, maar ook voor de veiligheid van lokale fixers en journalisten.
De correspondent of de parachuterende journalist kan altijd vertrekken, maar zij die in een conflictgebied wonen kunnen dat niet vanzelfsprekend. En lopen het gevaar om voor hun werk of hulp aan buitenlandse collega’s gearresteerd, mishandeld of vermoord te worden.
Lees hieronder het stuk van Minka Nijhuis en laat ons weten wat je ervan vindt. En vergeet je ook niet te abonneren op Standplaats Verweggistan als je dat nog niet gedaan hebt…
Groet,
Hans en Laura
PS: misschien valt het je op dat deze editie van Standplaats Verweggistan er iets anders uitziet dan normaal, maar we zijn erg trots op de samenwerking met Minka Nijhuis en willen daarom alle aandacht vestigen op haar bijdrage.
1. 'Het is de hoogste tijd voor grotere samenwerking met lokale journalisten'
Minka Nijhuis pleit voor een nauwere en gelijkwaardige samenwerking met lokale journalisten. 'Om zorgvuldig, humaan en indringend een blik te bieden over onze eigen grenzen heen'.
Een buitenlandcorrespondent die naar conflicten en dictaturen afreist is niet zomaar meer een verslaggever in de rol van een bescheiden verteller. Hij wordt – niet zelden tegen wil en dank- opgetuigd met superlatieven en eervolle accolades. Zo is hij de eerste of de laatste die ter plekke is, of de enige die als undercoverjournalist Big Brother weet te misleiden. Terwijl hij gewoon doet wat hij moet doen, wórdt hij maar al te vaak het nieuws.
Met de journalist in de rol van held werd het Myanmar van de generaals een extreem gesloten land waar Kuifje zich onbevreesd binnen manoeuvreerde. In werkelijkheid was Myanmar jarenlang helemaal geen tweede Noord-Korea, maar een land waar veel media op een toeristenvisum werkten en dat was in de meeste gevallen best te doen. Dat het de burgers ter plekke waren die lange gevangenisstraf riskeerden in contacten met de pers, sneeuwde onder. Ook Afghanistan werd vaak neergezet als een levensgevaarlijk oord waar je de auto niet kon uitstappen of het werd je dood. Terwijl er net zo goed een verhaal te maken viel over families die hun eten deelden en een matrasje uitrolden voor de gast. Kom daar in Nederland maar eens om als buitenlandse journalist. Syrië werd een verhaal waar alleen nog de allerdapperste media de moordzuchtige IS trotseerden. Dat de meeste Syriërs grotere problemen hadden dan de terreurorganisatie die ons de stuipen op het lijf joeg, haalde nog maar zelden het nieuws. Het leek wel alsof Syrië een land zonder burgers was geworden.
‘Wie gewond raakt mag bij elke talkshow aanschuiven om dat uit de doeken te doen als ware het een wapenfeit’
Foto's van helm, kogelwerend vest of burka zijn in ons vak selling points. Te pas en te onpas rolt het 'met gevaar voor eigen leven' voorbij. Wie gewond raakt mag bij elke talkshow aanschuiven om dat uit de doeken te doen als ware het een wapenfeit.
“Het betrekt publiek bij het verhaal,” zo luidt vaak het argument bij de aanpak om de journalist in de schijnwerpers te zetten. Ik heb daar mijn twijfels over. Wie op twitter kijkt, waar veel interactie tussen journalisten en hun publiek plaatsvindt, ziet vooral reacties als: “Wat moedig dat je daar was. Pas je goed op jezelf?” “Fijn dat je weer veilig thuis bent.” Of: “Wat te gek dat je op tv was.” En maar zelden: “Wat een indringend verslag had je. Ik heb er van geleerd. Bedankt.”
Sociale media zijn nuttige platforms, maar ze legitimeren ook dat de verteller tussen zijn publiek en het verhaal gaat staan. Laten we als buitenlandjournalisten gewoon doen waar we goed in zijn: verhalen vertellen die een verre wereld dichterbij brengen, met alle complexiteit, duiding, nuance en kennis die daarbij horen – daarvoor is er journalistiek talent genoeg.
‘We moeten degenen over wie we vertellen tot leven wekken in plaats van ze plat te drukken tot clichés of eendimensionale leveranciers van citaten’
Het is niet in de eerste plaats een kwestie van grotere budgetten, maar vooral een kwestie van eigenzinniger kijken. De blik verbreden, voorbij de makkelijke clichés over oorlogszuchtige rebellen en weeklagende vrouwen die -zoek en vervang- alle conflicten en crises op elkaar doen lijken. Niet meegaan in de frames en spins die machthebbers aanreiken, maar de eigen neus achterna om waarheidsvinding te bieden.
In plaats van smokejumpers te zijn die pas komen aangescheurd als bij een conflict de vlammen uit het dak slaan, kunnen we beter de voortekenen registreren en ook doorgaan met berichten als buitenlandse troepen vertrekken of er om andere reden geen nieuws in de beperkte zin van het woord meer is. We moeten degenen over wie we vertellen tot leven wekken in plaats van ze plat te drukken tot clichés of eendimensionale leveranciers van citaten. Vaker stilstaan in plaats van rond te hollen.
Alleen dan geven we ons publiek de kans hun dagelijkse leven even stop te zetten en af te reizen naar die onbekende wereld. Met een verhaal dat hen niet verplettert en machteloos doet voelen, maar dat hen beroert en tot nadenken stemt. Zoals dat toch de bedoeling is van goede verslaggeving. Dat is anno 2021 een onmogelijke klus voor een buitenlandcorrespondent die zo’n 15 landen of meer moet coveren voor meerdere opdrachtgevers en dan ook nog eens multimediaal.
Het is de hoogste tijd voor grotere samenwerking met lokale journalisten. Talloze van hen bewezen het afgelopen jaar hun waarde voor internationale media toen buitenlandse correspondenten vanwege de Covid-epidemie noodgedwongen op het honk bleven. In plaats van blinde vlekken op de kaart kwamen er uitstekende verhalen uit die onbereikbare oorden. Ook fixers ontpopten zich tot competente vakgenoten nu ze een grotere rol kregen dan het invullen van het wensenlijstje van de bezoekende correspondent.
Goede journalistiek is teamwerk. Het met veel tam tam omgeven bezoek van CNN sterverslaggever Clarissa Ward aan Myanmar in april jl. bleek niet alleen een gevaar voor sommigen met wie ze ter plekke contact had, de kwaliteit stak ook mager af bij het werk van Myanmarese journalisten. Een gezamenlijke productie zou heel wat meer opgeleverd hebben.
Dit is vooral een pleidooi voor hoe een mooi en belangrijk vak door een gelijkwaardiger en nauwere samenwerking tussen buitenlandse en lokale vakgenoten beter kan. Om zorgvuldig, humaan en indringend een blik te bieden over onze eigen grenzen heen. Juist in tijden waarin de roep klinkt om die veel te onverbiddelijk te sluiten. Om een wereld laten zien waarvan we deel uit maken of we dat nu willen of niet, waar anderen in verre en minder verre oorden uiteindelijk heel wat meer op ons lijken dan we meestal denken. Dat is geen makkelijke, maar wel een des te belangrijker taak in een tijd van vijanddenken, populisme, stigmatisering en gemanipuleerde angsten.
Minka Nijhuis (1958) is oorlogsverslaggever. Ze werkt onder andere in Afghanistan, Cambodja, Irak, Myanmar, Oost-Timor en Syrië. Lees ook haar meest recente boek Gekkenwerk voor een kijkje in de keuken van het vak van de oorlogsverslaggeving .
2. Abonneer je op Standplaats Verweggistan!
Help ons om onze missie te verwezenlijken: een betere en inclusieve buitenlandjournalistiek waarin een sterke positie van de freelance correspondent centraal staat.
Met jouw bijdrage - van 5 euro per maand of 36 euro per jaar - kunnen we meer topcorrespondenten zoals Minka Nijhuis inhuren om hun analyses te delen over de belangrijkste ontwikkelingen en uitdagingen voor de moderne correspondent.
Van iedereen die tot 1 oktober een nieuw abonnement afsluit, doneren we de abonnementskosten van de eerste twee maanden Standplaats Verweggistan aan Reporters Sans frontières (of 1/6 van een jaarabonnement). Hiermee dragen we bij aan de bescherming van journalisten die vervolgd worden vanwege hun werkzaamheden.
Ben je al abonnee en wil je alsnog een bijdrage doen? Dan leidt deze link je naar de donatiepagina van RSF.
3. Extra! Extra! Deze verhalen mag je niet missen
Shot-Up SUVs, Teens Manning Checkpoints: A Reporter’s Return to Kabul Weeks After the Fall (The Wall Street Journal)
Drie weken nadat Yaroslav Trofimov met een Italiaans vliegtuig uit Kabul werd geëvacueerd, keert de journalist terug naar Afghanistan. Voor The Wall Street Journal beschrijft hij zijn reis naar een land dat tegelijkertijd vertrouwd en onherkenbaar is. “Just as before the Taliban takeover, all the luggage was lined up on the floor and a Western-trained handler walked over a black dog to sniff for explosives. No explosives were found. The dog returned to its metal bowl, under a Taliban combat bike that flew a white flag of the Islamic Emirate.”
Reporting on the ground in China (BBC The Media Show)
China zette het afgelopen jaar meer dan twintig buitenlandse journalisten het land uit. Ook lijkt de agressie van burgers tegen de pers toe te nemen. In The Media Show bespreken correspondenten hoe je onder deze omstandigheden naar behoren nieuws verslaat - vanuit China of noodgedwongen vanuit het buitenland.
Een mooi sfeerverhaal vanaf de grens tussen Polen en Belarus waar de politieke spanningen tussen de twee landen tot een kleine vluchtelingencrisis hebben geleid. Correspondent Ekke Overbeek toont hoe een politiek conflict de tegenstijdigheden in een maatschappij, die door de ‘Westerse’ buitenwereld al snel als uiterst conservatief wordt bestempeld, blootlegt.
Hello, I am a 'Foreign Agent'(The Moscow Times)
Vijf keer per jaar moet Sonya Groysman een rapport indienen over hoe ze haar inkomen uitgeeft. De Russische journalist is door de overheid aangemerkt als ‘foreign agent’, iemand die voor buitenlandse belangen werkt. Een manier om haar (alsook kritische collega’s en activisten) monddood te maken. “Winkelen heeft een aura van gevaar gekregen”, schrijft Groysman, “een fout in mijn rapport kan me twee jaar cel opleveren”.
De volgende Standplaats Verweggistan verschijnt op 23 september.
De Standplaats Verweggistan nieuwsbrief is een uitgave van De Buitenlandredactie en wordt geschreven door Hans Klis (HK) en Laura Postma (LP).
Volg ons op Twitter.
Vragen of commentaar? Reageer op deze post of mail ons op: redactie@debuitenlandredactie.nl
