Crisis in Bosnië, Oekraïne, Wit-Rusland en Ethiopië - maar wie wil het genuanceerde verhaal horen?
Ingewikkelde situaties in het buitenland vragen om de juiste duiding. Maar hoe doe je dat? En kan dat wel altijd als je soms niet onder frames uitkomt?
Hallo allemaal,
In deze editie van Standplaats Verweggistan richten wij ons op de uitdaging bij correspondenten om soms op de juiste manier een situatie te duiden of in de goede, of een grotere, context te plaatsen. Met voorbeelden uit Bosnië en Wit-Rusland.
De vorige nieuwsbrief openden wij met de vraag hoe wij, journalisten én Nederlandse nieuwsconsumenten, de wereld zien en waarom. En kunnen wij, journalisten en correspondenten, dat wereldbeeld een beetje verbeteren?
Want hebben we als nieuwsconsumenten wel echt kennis van hoe de wereld in elkaar zit? De media kunnen ons slechts een beperkt beeld laten zien; er is simpelweg te weinig tijd en ruimte en de wereld is nou eenmaal te groot.
We weten dat een overgroot deel van Europa worstelt met een (wederom) enorm stijgend aantal coronabestemmingen en in verschillende landen wordt over verschillende maatregelen gediscussieerd. In de tenniswereld zijn er grote zorgen om het lot van de Chinese tennisster Peng Shuai, die van de aardbodem verdween nadat zij de voormalige Chinese vice-premier Zhang Gaoli had beschuldigd van seksueel misbruik.
Ook hebben middels verschillende reportages kunnen zien dat de spanningen bij de Poolse en Wit-Russische grens met de dag toenemen en het lot van de duizenden vluchtelingen daar ook steeds slechter wordt.
In Bosnië roept het controversiële taalgebruik van politiek leider Milorad Dodik steeds sterker de vraag op of dit gaat leiden tot nieuwe conflicten.
Kortom, er speelt genoeg en vrijwel overal zijn journalisten en correspondenten ter plaatse, of op zijn minst in de buurt, om er verslag van doen. Maar is het voldoende om uit te kunnen leggen wat er écht aan de hand is? En welke keuze moet je maken om wellicht een veelgebruikt en misschien onterecht frame te vermijden?
Deze vraag stelt Balkan-correspondent Marjolein Koster deze week in een boeiend artikel over de Bosnische leider Dodik. Want aan de ene kant moet je zijn uitspraken over eventuele afscheiding serieus nemen, schrijft ze. Maar aan de andere kant wil je als correspondent ook laten zien dat het in Bosnië niet alleen maar over oorlog gaat en de inwoners er vaak helemaal niet mee bezig zijn. Maar ja, zit de Nederlandse media hier wel op te wachten? Willen wij, nieuwsconsumenten, niet juist de bestaande frames over bepaalde delen van de wereld juist liever bevestigd zien?
Bovendien, nu alle aandacht naar de grens tussen Polen en Wit-Rusland gaat en journalisten proberen zo dicht mogelijk als het gaat in de buurt te komen, is er dan nog wel ruimte om het conflict in een grotere context te plaatsen? Hebben we wel tijd, ruimte en zin om het over het migratiebeleid van de Europese Unie te hebben?
Daar komt nog eens bovenop dat het eigenlijk best opmerkelijk te noemen is dat we zo veel aandacht hebben voor Wit-Rusland. In een scherp opiniestuk stelt Hans Klis dat dit deels komt omdat het een behapbaar conflict is, dat een Koude Oorlog-narratief dat wij (zowel de media als nieuwsconsument) nog steeds handhaven, lekker bevestigt. Bovendien lijken de Wit-Russen op ons: wit, goed gekleed en christelijk. Volgens Hans zijn wij als publiek hier makkelijker voor te paaien, maar daardoor krijgen andere conflicten, die verder weg zijn of ingewikkelder, geen of te weinig aandacht. En wat doet dat met ons wereldbeeld?
Kortom, stof om over na te denken.
Veel leesplezier,
Hans & Laura
PS: als je onze nieuwsbrief Standplaats Verweggistan leuk vindt, deel hem dan met je vrienden! En word abonnee, dan kunnen we meer content maken - en laten maken - door je favoriete correspondenten!
1. Naar wie luister je in Bosnië? En wat vertel je?
Balkan-correspondent Marjolein Koster probeerde drie jaar geleden al een profiel over Milorad Dodik te verkopen. Hij is een van drie(!) presidenten van Bosnië en Herzegovina en stuurt momenteel aan op het opblazen van het Dayton-akkoord, het bestand dat in het land al 26 jaar voor relatieve vrede zorgt.
Hoewel Dodik hier al jaren over praat, kijkt de wereld pas mee na een scoop van The Guardian, begin deze maand.
Koster beschrijft hoe het lange tijd moeilijk is om de situatie in het land als expert en journalist te duiden, ook al waren de voortekenen voor een crisis al lang zichtbaar.
Naar wie luister ik? De mensen mét of zonder angst? Of de politiek analisten die proberen duidelijk te maken dat dit de eerste waarschuwingssignalen zijn? En draag ik bij aan een oplossing door erover te schrijven, of zorgt het alleen maar voor meer onrust?
Lees hier ‘Naar wie luister je in Bosnië? En wat vertel je?’
2. Bosnisch-Servische president dreigt met afscheiding, wie houdt hem tegen?
Hoe heeft het zover kunnen komen in Bosnië en Herzegovina? Hoewel het land al jaren afkoerst op een conflict, let de wereld pas sinds begin november echt goed op wat daar zich voltrekt. Hoe komt dat en vooral wat nu, vragen Tim Wagemakers en Hans Klis af in de podcast Wereldmachten.
Wie na het lezen van het stuk van Marjolein Koster meer wil weten over Bosnië en Herzegovina moet zeker deze aflevering luisteren. Met gast: onderzoeker en Srebrenica-overlevende Alma Mustafić.
Wereldmachten is een productie van Dag en Nacht Media in samenwerking met De Buitenlandredactie.
3. Waar komt al die interesse voor Wit-Rusland toch vandaan?
Hoe komt het dat Wit-Rusland afgelopen jaar zo leefde onder nieuwsconsumenten en journalisten, vroeg Hans Klis zich af. Komt dat door het feit dat de inwoners van dit land zoveel op ‘ons’ Nederlanders en Europeanen lijken? Het zou de desinteresse in ‘moeilijke’ conflicten als Nagorno-Karabach, Tigray en Syrie verklaren.
Lees hier ‘Waar komt al die interesse voor Wit-Rusland toch vandaan?’
4. Extra! Extra! Deze verhalen mag je niet missen
The government vs the BBC: A Hundred Year War (Politico Europe)
De leiding en invulling van de missie van de BBC ligt onder vuur in het Brexit-tijdperk. Is de omroep te links, te progressief en te anti-conservatief, zoals sommige politici beweren? Deze laatste ruzie met de Briste overheid over de noodzaak van de BBC is slechts de meest recente. Er wordt al honderd jaar gesteggeld, blijkt uit deze podcast van Politico.
When the Taliban Are in Your Bedroom (The New York Times)
Het is de nieuwe realiteit van Afghanistan, dat Talibaanstrijders de redactie van The New York Times komen inspecteren en zoeken naar eventuele verstopte wapens. Correspondent Thomas Gibbons-Neff beschrijft zijn beleefde ontmoeting met mensen die hem in het verleden beschoten.
Veteraan-oorlogverslaggever John Simpson was er in 2001 bij toen de Talibaan verdreven werd door internationale troepen. En twintig jaar later is hij er weer om met eigen ogen te zien hoe diezelfde Talibaan de draad weer oppakt. Een indringende korte video.
After COP26, localizing the climate crisis (Columbia Journalism Review)
Voor de meeste nieuwsconsumenten in rijke landen was de klimaatconferentie COP26 enkel wat koppen in een krant. Maar voor veel mensen op de wereld komt klimaatverandering heel dichtbij. Hoe vertaal je een groot abstract concept als een temperatuurverandering van een paar graden naar een menselijk verhaal, vraagt Columbia Journalism Review zich af. En belangrijker nog: hoe leg je een link naar persoonlijke verantwoordelijkheid van de lezer?
De volgende Standplaats Verweggistan verschijnt op 2 december.
De Standplaats Verweggistan nieuwsbrief is een uitgave van De Buitenlandredactie en wordt geschreven door Hans Klis (HK) en Laura Postma (LP).
Volg ons op Twitter.
Vragen of commentaar? Reageer op deze post of mail ons op: redactie@debuitenlandredactie.nl
